Reżyser filmu "Herbert. Barbarzyńca w ogrodzie".
Rafael Lewandowski urodził się w polsko-francuskiej rodzinie. Mieszka i pracuje obecnie w Warszawie. Jako nastolatek, wyreżyserował filmy amatorskie na Super 8. Potem kształcił się na paryskiej Sorbonie, gdzie zdobył licencjat na wydziale studiów kinematograficznych. W tym samym czasie zaczął pracować jako asystent i drugi reżyser na planach filmów fabularnych, reklamowych i telewizyjnych. W 1991 roku dostał się na wydział reżyserii słynnej, francuskiej szkoły filmowej La fémis, w której obronił dyplom 5 lat póżniej. Po realizacji kilku krótkometrażowych fabuł (DZIEŃ KOŃCA LATA, RANCH W NEVADZIE, MOTOR...) poświęcił się filmom dokumentalnym. Pierwszym był nakręcony w Polsce w 1996 roku CELA. Opowiada niezwykłą historię tytułowej bohaterki pielęgnującej od 50 lat romantyczne wspomnienie miłości przeżytej podczas wojny z jeńcem francuskim. W 1999 roku powstał CIEŃ NA DUSZY, portret Willy’ego Holta (słynnego scenografa m.in. Freda Zinnemanna, Louisa Malla, Romana Polańskiego), który przeżył Auschwitz. Zrealizowany podczas - wstrząsającego dla Francji - procesu Maurice’a Papona (byłego kolaboranta w czasie drugiej wojny światowej) PRZESŁUCHANIA (2000) odsłania kulisy i codzienne problemy pracy dziennikarskiej. PIOSENKA I ŻYCIE powstał przy okazji 25-lecia Solidarności w 2005 roku; film portretuje kilka dzieci byłych działaczy pierwszego, wolnego związku zawodowego Europy Środkowej. BYE, BYE DUBLIN! (2010) jest jego kontynuacją.
MINKOWSKI | SAGA (2013) i Z DALA OD ORKIESTRY (2017) stanowią dyptyk poświęcony burzliwym losom niezwykłych rodzin polskich podczas XX wieku. HERBERT, MIMO WSZYSTKO (w postprodukcji) ukazuje meandry osobowości legendarnego poety, który za wolność, wrażliwość i niezależność zapłacił bardzo wysoką cenę.
Realizując te wszystkie filmy, które opowiadają o stosunku człowieka do pamięci indywidualnej i zbiorowej, Rafael Lewandowski sfilmował równocześnie we Francji ponad 80 relacji byłych deportowanych, uczestników ruchu oporu oraz dzieci ukrywanych podczas drugiej wojny światowej. Te wywiady zostały zebrane dla Survivors of the Shoah, fundacja powołana w 1995 r. przez Stevena Spielberga w celu archiwizacji wspomnień osób, które przeżyły holokaust.
Syn malarza, Rafael Lewandowski wyreżyserował również kilka dokumentów o kreacji artystycznej. W CIENIU DON GIOVANNIEGO (75’) nakręcony w 2003 roku dla Canal + Polska, jest kroniką inscenizacji arcydzieła Mozarta przez Mariusza Trelińskiego w Teatrze Wielkim w Warszawie. PO DRUGIEJ STRONIE PŁÓTNA (26’) portretuje młodą malarkę z Krakowa. SZTUKA MILCZENIA (2009 - 57’) jest poświęcony niezwykłej postaci profesora i malarza Jerzego Mierzejewskiego. Wspominamy również dokumenty dla francuskiego programu o kinie Absolument cinéma kanału La Cinquième, oraz dla cyklu ARTE Twarze Europy.
Filmy Rafaela były pokazane i nagradzane na wielu festiwalach na świecie (Cinéma du Réel w Paryżu, New documentaries - MOMA w Nowym Jorku, Traces de Vies, Warszawski Festiwal o Tematyce Żydowskiej, Entrevues, Amascultura, Festiwal w Bradfordzie, w Namurze, w Kalamacie, w Jerozolimie, w Krakowie, w Bombay, w Amiens, w Beyrucie, itd). Zostały - i są regularnie - wyemitowane w telewizji (France 2, Planète, La Cinquième, ARTE, Canal + Polska, TVP, RTBF, RAI, TSR, Histoire...).
W 2010 roku, Rafael wyreżyserował swój debiut fabularny, KRET, z Borysem Szycem, Marianem Dziędzielem i Wojciechem Pszoniakiem w rolach głównych. Film miał swoją premierę na 36. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, gdzie Marian Dziędziel dostał nagrodę za najlepszą rolę drugoplanową, a międzynarodową karierę rozpoczął w Montrealu z główną nagrodą dla Borysa Szyca.
Od 1995 roku Rafael Lewandowski jest stałym prelegentem na warsztatach filmowych (dla La Fémis, francuskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ateliers Varan, APCVL, Cinémathèque Française, Francuskiego Instytutu Kultury w Tunisie, szkoły ALBA w Bejrucie, Szkoły Telewizyjnej Lillehammer w Norwegii, Uniwersytetu Warszawskiego...).
Jest również ekspertem Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, Mazowieckiego Funduszu Filmowego i Silesian Film. Przewodniczący lub członek jury wielu festiwali (II Warszawski Festiwal Filmów o Tematyce Żydowskiej, Łódzki Festiwal Filmów Szkolnych 2012, Konkurs Filmów Krótkometrażowych Festiwalu Filmu Polskiego w Gdyni 2013, Akademia Młodego Kina Polskiego "Off" 2013...), jest od 2015 roku patronem międzynarodowego festiwalu francuskojęzycznych filmów krótkometrażowych FrankoFilm, Zielona Góra.
Rafael Lewandowski otrzymał Paszport Polityki 2011 w kategorii Kina, a w 2015 roku został odznaczony Kawalerem Orderu Sztuki i Literatury, który rząd francuski przyznaje zasłużonym osobom, fotografując ich rzecznictwo w kręgach kultury i sztuki.
