Nheengatu - język Amazonki

Nheengatu to rdzenny język obu Ameryk, należący do rodziny Tupi-Guarani. Posługuje się nim dziś około 8 000 mieszkańców Kolumbii, Wenezuelii i Brazylii, gdzie określany jest mianem języka Amazonii. Rozwinął się z tupinambá – języka używanego przez ludność Tupi na północnym wybrzeżu Brazylii, a ujednolicili go w XVII wieku jezuiccy misjonarze. To wtedy stał się w Brazylii lingua franca dla Portugalczyków, osadników pochodzenia europejskiego oraz ludności tubylczej. Dziś jednak jest na wymarciu – używa się go między sobą, ale nie przekazuje dalej dzieciom. Dlatego według UNESCO jest poważnie zagrożony.

Film jest studium korzeni i historii Nheengatu. Podróżując łodzią w dół rzeki Rio Negro, która dawnej była ostoją tego języka, portugalski reżyser dociera do odległych zakątków Amazonii, gdzie poznaje tubylców, którzy jeszcze się nim posługują. Opowiadają o Nheengatu, zastanawiając się nad jego przyszłością. W każdym miejscu reżyser pozwala wybranemu tubylcowi nakręcić swoim smartfonem krótki film o ich spotkaniu. Okazuje się, że zarówno ekipa filmowa, jak i tubylcy uczą się czegoś od siebie nawzajem. Dyskutując o języku, tubylcy opowiadają też o sobie samych. I mimo, że wszyscy obawiają się, że Nheengatu niebawem zniknie, to nadal jest on silnie zakorzeniony w sercu Amazonii. Film, kręcony przez 28 dni, wykorzystuje ciekawe materiały archiwalne, dzięki którym staje się nie tylko portretem zanikającej powoli rzeczywistości. To również przepiękna wizualnie podróż do dzikiej i odległej dżungli, przypominająca podobne tematyką filmy Herzoga czy Coppoli.